Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (Α.Π.Ε.), έχουν πλέον περάσει στην καθημερινότητά μας και θα είναι παράληψη για κάποιον που σχεδιάζει το νέο του σπίτι, αλλά και για ιδιοκτήτες υφιστάμενων κατοικιών, να μην ενημερωθεί τουλάχιστον για τις δυνατότητες που του παρέχονται. Το κόστος εγκατάστασης έχει γενικώς πέσει σε εφικτά επίπεδα, παρασύροντας και τον χρόνο απόσβεσης, γεγονός που κάνει μια τέτοια επιλογή αρκετά ελκυστική.

Οι πιο διαδεδομένες τεχνολογίες Α.Π.Ε. για χρήση σε κατοικία είναι:

  • τα φωτοβολταϊκα (Φ/Β) συστήματα με μετατροπή ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική. Τα συστήματα αυτά μπορούν να τοποθετηθούν είτε σε επικλινή στέγη, είτε σε επίπεδη ταράτσα, με τη δεύτερη περίπτωση να είναι λίγο πιο οικονομική αφού η στήριξή τους είναι σαφώς πιο εύκολη. Για να έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση θα πρέπει (για το βόρειο ημισφαίριο) να έχουν νότιο προσανατολισμό και συγκεκριμένη κλίση που εξαρτάται από το εποχιακό ύψος του ήλιου (συνήθως από 250-300, αλλά δεν χρειάζεται να ανησυχείτε γιατί θα σας το υπολογίσει η εταιρία για τη συγκεκριμένη τοποθεσία). Εξάλλου, όσο αυξάνεται η επιφάνεια του Φ/Β, τόσο αυξάνεται και ο βαθμός απόδοσής του, αφού περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία θα προσπέσει σε αυτό. Γι’ αυτό , κατά την αγορά ενός Φ/Β συστήματος θα πρέπει πάντα να ελέγχουμε τον βαθμό απόδοσης σε σχέση με την επιφάνεια. Γενικώς πάντως, τα Φ/Β συστήματα έχουν το πλεονέκτημα της δωρεάν πηγής ενέργειας, του μικρού κόστους συντήρησης και της μηδενικής όχλησης κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους (αθόρυβα και χωρίς καυσαέρια), αλλά από την άλλη πρέπει να συνεκτιμηθεί το σχετικά υψηλό ακόμη κόστος εγκατάστασης, και συνεπώς η μεγάλη περίοδος απόσβεσης του κόστους αυτού, καθώς και η απαίτηση κατάληψης μεγάλης σχετικά επιφάνειας (ειδικά για τις ταράτσες, όπου ο χώρος αυτός θα μπορούσε να είναι εκμεταλλεύσιμος) για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης.
  • οι ηλιακοί συλλέκτες (θερμοσίφωνες) με μετατροπή ηλιακής ενέργειας σε θερμική, για θέρμανση του νερού. Αποτελούν ίσως την πιο διαδεδομένη μέχρι σήμερα τεχνολογία Α.Π.Ε. και δεν χρειάζεται να πούμε κάτι ιδιαίτερο, πέραν του ότι για τη σωστή τοποθέτηση ισχύουν οι ίδιοι κανόνες που αναφέρθηκαν παραπάνω, για τα Φ/Β συστήματα.
  • οι ανεμογεννήτριες (α/γ) με μετατροπή αιολικής ενέργειας σε ηλεκτρική. Αρκεί μόνο να σας πούμε ότι μια πολύ μικρή α/γ συνήθως αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του ψυγείου και όλου του φωτισμού μιας φυσιολογικής κατοικίας. Αν μάλιστα συνδυαστεί με Φ/Β τότε το σύστημα μπορεί να καλύψει το 100% των αναγκών σε ρεύμα. Σημαντική προϋπόθεση είναι η περιοχή να έχει επαρκείς ανέμους (πρακτικά για να είναι συμφέρουσα η τοποθέτηση α/γ θα πρέπει η μέση ετήσια ταχύτητα ανέμου να είναι τουλάχιστον 5m/sec.) και να υπάρχει συγκεκριμένος χώρος, χωρίς εμπόδια μπροστά ή γύρω από την α/γ. Για τοποθέτηση πάνω στο κτίριο συνήθως προτείνονται οι α/γ καθέτου άξονα, ενώ οι α/γ οριζοντίου άξονα πρέπει να τοποθετούνται μακριά από κτίρια, π.χ. μέσα στο οικόπεδο και σε απόσταση από κτίρια και εμπόδια τουλάχιστον όση και το ύψος τοποθέτησής τους που καλό είναι να κυμαίνεται από 7 έως 15 μ.
  • γεωθερμία με χρήση της θερμικής ενέργειας του εδάφους για θέρμανση ή ψύξη του νερού. Ουσιαστικά η λογική είναι ότι μέσω ενός συστήματος σωληνώσεων που βρίσκονται μέσα στο έδαφος, μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τη σταθερή θερμοκρασία του εδάφους για να έχουμε ζεστό νερό το χειμώνα και κρύο το καλοκαίρι. Χρησιμοποιώντας μάλιστα κατάλληλο κύκλωμα μέσα στο κτίριο και μια γεωθερμική αντλία μπορούμε να πετύχουμε τη θέρμανση ή την ψύξη του σπιτιού. Έχει βέβαια υψηλό κόστος εγκατάστασης, αλλά το χαμηλό κόστος λειτουργίας εξασφαλίζει γρήγορη απόσβεση που κάνει την επιλογή του αρκετά ελκυστική.
  • βιοκαύσιμα για θέρμανση αντί για ορυκτά καύσιμα. Χρειάζεται προσοχή να πληρούν όλες τους κανόνες ασφαλείας αφού πολλά είναι φτιαγμένα από ζωικά και φυτικά λίπη και έλαια ή ξύλο. Τα πέλλετ είναι η πιο διαδεδομένη σύγχρονη λύση με χαμηλότερες εκπομπές ρύπων και μεγαλύτερη απόδοση από τα συμβατικά καύσιμα. Θα πρέπει όμως να χρησιμοποιηθεί ειδικός καυστήρας που δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με άλλα καύσιμα.